ఇవే మనకు లభించబోయే వరాలు...!!!

తెలంగాణకు గోదావరి ఒక వరప్రసాదిని. జీవనదియైన గోదావరిలో సంవత్సరం పొడుగునా 2,163 టీఎంసీల నీరు ప్రవహిస్తున్నా దీని నుంచి కేవలం 650 టీఎంసీల నీటిని మాత్రమే మనం ఉపయోగించుకోగలుగుతున్నాం. మిగతా 1,568 టీఎంసీల నీరు వృథాగా సముద్రం పాలవుతున్నది. వివిధ ప్రాజెక్టులు, బ్యారేజీల ద్వారా వినియోగించుకుంటున్న నీరు పోను, మిగులు జలాలుగా సముద్రం పాలవుతున్న నీటినుంచి జల విద్యుత్తును ఉత్పత్తి చేసుకుంటే.. తెలంగాణ ఎదుర్కొంటున్న విద్యుత్తు కొరతకు శాశ్వత పరిష్కారం దొరకుతుంది. దీనికోసం ప్రతిపాదిత ప్రాజెక్టులున్న చోట్ల, లేదా ఎత్తిపోతల ద్వారా హైడ్రోపవర్ స్టేషన్లను నిర్మించుకుని విద్యుత్తును ఉత్పత్తి చేసుకోవచ్చు. ఇది బొగ్గుతో ఉత్పత్తి చేసే థర్మల్ పవర్ కన్నా చాలా తక్కువ ఖర్చుతో ఉత్పత్తి చేసుకోవచ్చు. 

ఈ నేపథ్యంలో గోదావరి నదిపై ఎక్కడెక్కడ ఏ స్థాయిలో హైడ్రోపవర్ స్టేషన్లను ఏర్పాటు చేసుకోవచ్చో, అవి ఏ మేరకు లాభదాయకమో చూద్దాం. ఒక టీఎంసీ నీటిని ఒక మీటర్ ఎత్తున నిల్వ చేయగలిగితే.. దానిద్వారా 0.068 ఎంయూ (మెగా యూనిట్లు)ఉత్పత్తి చేయవచ్చు. గోదావరి నది ప్రవహిస్తున్న ఎత్తైన ప్రాంతాల్లో ఈ హైడ్రోపవర్ స్టేషన్లను నిర్మించుకోవచ్చు. ప్రతి సంవత్సరం వర్షాకాలంలో వస్తున్న వరదతో మరింత విద్యుత్ ఉత్పత్తి చేసుకోవచ్చు. కానీ ఇప్పటికీ దానిలో 60 శాతం మాత్రమే వినియోగించుకోగలుగుతున్నాం.

ఇప్పటి దాకా తెలంగాణలో శ్రీశైలం లెఫ్ట్ బ్యాంక్ కెనాల్ ద్వారా, నాగార్జునసాగర్ పవర్ హౌజ్ ద్వారా ఇంకా ఇతర చిన్న ఉత్పత్తి కేంద్రాల ద్వారా మాత్రమే విద్యుదుత్పత్తి చేస్తున్నారు. మనం వినియోగించుకుంటున్న 650 టీఎంసీల నీటిని కూడా ఎత్తైన ప్రదేశాల నుంచే తీసుకుంటున్నాం. కాబట్టి అక్కడ కూడా పవర్‌ను ఉత్పత్తి చేయవచ్చు. తెలంగాణలో 350 టీఎంసీల నీటితో 4048 మెగా యూనిట్ల విద్యుత్తును ఉత్పత్తి చేయవచ్చు. ఈ విధమైన విధానం అవలంబిస్తే.. పర్యావరణానికి కూడా ఏమాత్రం నష్టం కలగదు. థర్మల్ పవర్ ప్రాజెక్టులతో ఉత్పన్నమయ్యే కాలుష్య సమస్య కూడా ఉండదు. అలాగే సహజ శిలాజ ఇంధనాల వాడకం ద్వారా ఉత్పన్నమయ్యే కాలుష్యం కూడా ఉండదు. 

ప్రవాహ నీటిని ఎత్తు ప్రాంతాలకు లిఫ్ట్ చేసి దానిద్వారా విద్యుత్ ఉత్పత్తి చేసే విధానాన్ని వాటర్డ్ పవర్డ్ పంప్స్ అని పిలవవచ్చు.

ఇవి ఈ క్రింది విధంగా పనిచేస్తాయి..

• జల విద్యుత్ ఉత్పాదనతో అనేక విధాలుగా ఉపాయోగాలున్నాయి.
• జలవిద్యుత్ ఉత్పాదనతో శిలాజ ఇంధనాల వాడకం తగ్గి సహజ ఇందనాలు భవిష్యత్ తరాల కోసం మిగులుతాయి.
• జలవిద్యుత్ ఉత్పత్తి కేంద్రాలు సహజ వరద నీటిపై ఆధారపడి నిర్మితమై పనిచేస్తాయి కాబట్టి ఇతర వనరుల వినియోగం ఉండదు.
• ఇతర ఇంధనాల ద్వార కన్నా నీటితో విద్యుత్ ఉత్పత్తి చాలా తక్కువ ఖర్చుతో చేయవచ్చు.
• నీటి నిల్వతో విద్యుత్ ఉత్పత్తి చేసే ప్రాజెక్టుల ద్వారా ఇతర అవసరాలకు ముఖ్యంగా వ్యవసాయం, తాగు నీటి అవసరాలను తీర్చుకోవచ్చు.
• జలవిద్యుత్ ప్రాజెక్టుల సహజంగా మారుమూల ప్రాంతాల్లో నిర్మితమవుతాయి కాబట్టి, ఆతర్వాత ఆ ప్రాంతాలు కూడా అభివృద్ధి చెందుతాయి.
• ఎత్తయిన ప్రదేశంలో నీటిని నిల్వ ఉంచడం అనేది చాలా చవుకైన సహజ బ్యాటరీగా దాన్ని పరిగణించవచ్చు. 

శ్రీశైలం లెఫ్ట్‌బ్యాంక్ పవర్ హౌజ్ 150 మెగావాట్ల శక్తి కలిగి ఆరు పంపుహౌజులు కలిగి ఉన్నది. తక్కువ విద్యుత్ డిమాండ్ ఉన్న సమయంలో నీటిని నిల్వ చేసి, డిమాండ్ ఉన్న సమయంలో నీటి నిల్వతో విద్యుత్ ఉత్పత్తి చేస్తారు. తద్వారా విడుదలైన నీరు నాగార్జున సాగర్ చేరి అక్కడ కూడా విద్యుత్ ఉత్పత్తికి, వ్యవసాయ అవసరాలకు వినియోగించ బడుతున్నది. కానీ దురదృష్టవశాత్తూ కృష్ణా నది జీవనది కాదు. కానీ గోదావరి నది జీవనదిగా తెలంగాణ విద్యుత్ అవసరాలను తీర్చేందుకు అనుగుణంగా ఉన్నది. దీనిపై ఆయా భౌగోళిక పరిస్థితులను అధా రం చేసుకుని కాళేశ్వరం- అప్పర్, కాళేశ్వరం-లోయర్, ఇచ్చంపల్లి-అప్పర్, కంతనపల్లి-లోయర్, ఎధిర- అప్పర్, పర్ణశాల-లోయర్ ప్రాజెక్టులు నిర్మించుకోవచ్చు. ఈ ప్రతిపాదిత ప్రాజెక్టులను నిర్మంచుకోగలితే దాదాపు 4000మెగా యూనిట్ల విద్యుత్తును ఉత్పత్తి చేసుకోవచ్చు. అలాగే రోజువారీగా నదీ ప్రవాహంలో ఉండే ఎగుడు దిగుడులను అధిగమించి విద్యుత్ ఉత్పత్తి చేయవచ్చు. ఈ దిశగా తెలంగాణ ప్రభుత్వం దృష్టి సారించి విద్యుత్ ప్రాజెక్టుల నిర్మాణానికి అధిక ప్రాధాన్యం ఇవ్వాలి. తద్వారా విద్యుత్ కొరతను తీర్చడమే కాకుండా.. పర్యావరణ పరిరక్షణకు హామీ పడినట్లు అవుతుంది. 

గోదావరి నది జీవనదిగా తెలంగాణ విద్యుత్ అవసరాలను తీర్చేందుకు అనుగుణంగా ఉన్నది. దీనిపై ఆయా భౌగోళిక పరిస్థితులను అధారం చేసుకుని కాళేశ్వరం- అప్పర్, కాళేశ్వరం-లోయర్, ఇచ్చంపల్లి-అప్పర్, కంతనపల్లి-లోయర్, ఎధిర- అప్పర్, పర్ణశాల-లోయర్ ప్రాజెక్టులు నిర్మించుకోవచ్చు. ఈ ప్రతిపాదిత ప్రాజెక్టులను నిర్మంచుకోగలితే దాదాపు 4000మెగా యూనిట్ల విద్యుత్తును ఉత్పత్తి చేసుకోవచ్చు.

(నమస్తే తెలంగాణ దినపత్రిక సౌజన్యంతో)

జై తెలంగాణ!   జై జై తెలంగాణ!